vápna vb. [-að-]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
[e-n/e-t] [með e-u]
Iusticia ... vapnar laugen oc veʀ rettynden
Alex 6919⸢vapna [var. vaapnast AM 178 folˣ “A”, etc.]
Þiðrᴵᴵ 1872scirnin ... vapnar oss með miscvnn siꜹ falldligra dygða heilags anda
ÁKr 2223hiolp þæssarar hælganar ... vapnar oss með miskunn seaufallegrar dygðar
JKr 34420⸢vapnar [var. væpnir AM 640 4° 7r14]
~Namlun hafdi vapnat hest sinn ok reid i skoginn
KlmA1980 583Nú lét konungr vápna þann enn bezta riddara
FlórM 7319bad hann vopna lid sitt og ganga vt i grasgard
HeiðrUˣ 12713
● ‖ præt. part.: vápnaðr [með e-u]
uarþ reiþr eɴ uerst[i] keisare ... oc sendi marga riþara sina vapnaþa at vega alla
●Eras 2034- (click to see citation slip for text) Jón¹FrgA 44421
fylgir þu hanum oc þiner lagunautar hvart sæm þer erut vapnaðer eða vapnlauser þa er sva fægrst fylgð yður at þer ganger iammarger a hvara tvæggia lið hanum
Kgs 5720Mart af þesso liðe var litt vapnað
Alex 238Siþan riþv þeir i brꜹt xxx. manna vel kledder ok vapnaðer ok komo nær bø Biarnar
ÓTOddS 820er þeir sa mikin her vapnaðan eptir ser søkia. þa flyðv þeir til skipana
ÓTOddS 3722er hann kom til garþhliðzins var sva mikil þrꜹng af vapnvðo folki at hann komz þar ecki fram
HákFris 47434Synir Rubens ... gengv vapnaðir fyrir herinvm
~ lat.armati
Vulg Jos 4,12 StjC 35516fara oc fram koma með vapnvðv liði
StjC 41725J þorþi nǫkkorv Vormacensi sá menn mikinn fiǫlða vápnaðra riddera
AnnReg 11214vopnaðr með Kristz nafni
Ant 7730ganga sva siðan allan daginn vapnaðr með marki heilags kross þvi er hann merkti sik með þegar er hann vaknaði
JBpA(2003) 1821for hann þa medr vapnaðu lidi til Gabaonite borgar
Stj³ 35835Enn Kolbeinn gecc með flocc sinn vapnaðan upp i virki þeira bre᷎ðra Orms ok Þorarins
StuᴵK 4612var Olafr vapnaðr ok kominn ꜳ hest
Hallfr61 2719hafði með [ser] allt bæiarfolk þat er vígt var ok vapnat, ok sva kavpmenn
Huldaᴵᴵ 3194Þa sa þeir VI menn vera fyrir mvlanum vopnadir
GullÞ 331sia ... þusunder ʀiddara vapnada
KlmA1980 1187er kongrinn kom til gardzhlidsins, var sua mikil þrongin af vapnodu folki, at hann komzt þar ecki fram
Hák81 45915(geck) med honum allt lid hans uopnad buit sem til bardaga
HÍ 917hafði með sér alt bœjar-fólk, þat er vígt var ok vápnat, ok svá kaupmenn
Hkrᴵᴵᴵˣ 44912og funndu þar skialld mey drottinz. vopnada med bænumm. og buna til Bardaga J mot fianndanum og hans flockumm
JBpC(2003)ˣ 13528vopnadir med helgu litillæti
~ lat.armati humilitate
HFars 177839 MarD635ˣ 65629⸢edur med vapnum [var. sumer vapnader AM 177 folˣ “B”]
var. Þiðrᴵˣ 1510: AM 177 folˣ “B”
● al- vápnaðr
var lið hans naliga alvapnat nema þeir hofþo eigi sciolldo
Þing¹Mork 37620geck ec til konungs herbergia með mina sveit alvapnaða
Alex 12311þar stendr hann sialfr (ɔ: þiðrecr) uppi a vigskorðum með allt alvapnat sitt lið
Þiðrᴵᴵ 3137letu hvern dag fylgia konunginom .xii. menn aluapnaða um fram þa er fylgð helldu
HákEirsp 4966hlæypr þa þegar a alvapnaðan heðingia her
StjC 41424stoðo þar þa uti menn Þorkels ⸢með alvepni [var. alvapnaþir AM 68 fol “68”]
var. ÓH 24113: AM 68 fol “68”Aþils konvngr reið eptir þeim með her siɴ alvapnaþan
SnE 14113þa laupa fram romuersker riddarar al uapnaðer með heropi
Rómv595(2010) 1999hleypr alvápnaðr ofan í dalinn ok höggr tveim höndum með sverði um mitt bak dýrsins
Æv⁹⁸ 3097skialldadr herr ok aluapnadr
Rómv226(2010) 2406voro þeir a þriðia tigi oc alvapnaþir
StuᴵK 8518Hann sa III menn riða vtan at garþi alvopnaða, ok kennði at þar var Hafr
StuᴵK 35414letu huern dag fylgia konginum tolf menn aluopnada vm fram þa, er fylgd helldu
Hák81 3334Þeir ‹uoru› aluopnader. til handa ok fota sem a eina js mol sæi
Rém 23829·ij· menn rida fram j riodrit aluopnader
Sams 247j þessu kuomo menn Reginballdz aluopnader
VSj 401Þorgils hafði sverðit Jarðhússnaut ok alvápnaðr
Flóamˣ 6817þustu eptir þeim menn Heidreks kongs aluopnadir
HeiðrUˣ 12730Sveins menn þustu þá inn hverr at ǫðrum ok allir alvápnaðir
Knýtlˣ 2538hinn sterkazti riddari aluopnadr
MarD635ˣ 69523hleypur hann ꜳ sinn hest ⸢og rídur [var. alvopnadur, og reid AM 177 folˣ “B”] af skóginum
var. Þiðrᴵˣ 18621: AM 177 folˣ “B”þar gengu inn tólf menn alvápnaðir
Ebˣ 2315gengu þar upp fimmtán menn alvápnaðir
Ebˣ 15825fara þeir út eptir þetta alvápnaðir
Svarfd 17525
● jafn vápnaðr
● vel vápnaðr
feck konungr þa cc manna uel uapnað lið
ÓTOdd 186sa maðr var mikill vexti oc vel vapnaðr
Þiðrᴵ 18815Ek skal væita honom til liðvæizlu mina sono erp oc ortvin oc þar með .x. hundrað riddara væl vapnaða
Þiðrᴵᴵ 22223hann var vapnaðr uel, i blare kapo var hann, ok kalfskinz skv́ar loðnir a fotum, þvi at frost mikit var ok kvlþe
StuᴵᴵK 2122En alla þá sem vel váru vápnaðir ok vígir
KlmA 27133höfðu þeir báðir 60 þúsunda vel vápnaðra
Klma 28422enn hennar geyma x riddarar uel uopnadir og vaka ymsir daga og nętur
Hect 11021
B. vápna sik
[e-u / með e-u]
⸢vapnaðe [var. vavfnaði AM 232 fol 56r25]
Menota: 81vb28 BarlA 15326Haralldr biþr þa vpp standa titt oc vapna sic
Mork 8317Eigi þora þeir oc at vapna sek
Alex 719fær velent hanom brynhosor oc hann vapnar sec með
Þiðrᴵ 1364Nv tecr þiðricr vapn hans oc herneskio oc vapnar sic með
Þiðrᴵ 1864Fra þiðreki konungi oc þiðreci Valldemars syni. Nv mælti Þiðrekr konungr fae mer hingat brynio mina oc vopn oc enn mælti hann fae mer minn skiolld oc skulo við Þiðrekr saman koma. Nu er þiðrekr konungr hefir vapnat sik bað hann taka sinn hæst oc læggia a soðul oc siðan leypr hann a bac
Þiðrᴵᴵ 19823Hon let færa þæim brynhosor oc þæir vapna sik með
Þiðrᴵᴵ 2249Nv iamskiott sem Bæringr hafði mataz, þa vapnar hann sik
Bær 10423meðan Gaal var i brottv hafði Zebvl vapnat sik
StjC 40120Dauid bavð þa sinvm monnvm at ⸢vapna sik [var. vapnaz AM 227 fol “B”, etc.]
StjC 48226vapnar hann sik
Gyð(1995) 162þiat huarirtueggiu ⸢uapnadu [var. þeir vepndu AM 227 fol “B”] sik
Stj¹ 2352hann ... vopnar sik med vandlæti gudligrar girndar
VP 37117menn vopna sik vel ok skjótt
Trist² 625vopnar hann sik nu ok geingr þar til at hann finnur þiofinn
Sams 304ef maðr dofnar gott at gjöra, vápnar sik þegar úvinrinn at knosa sálina til únýtra hluta
ÆvForm624 320og uopnar sig med auruggri bryniu. ok godum hialme. og sterkri hlif
GBpA394 20611bað hann sína menn vápna sik
Hkrᴵˣ 3771Nu vapnar hann sik og hleypur a sinn hest
Þiðrᴵˣ 1124ok þa er hann heyrer þessi tiþindi þa kallar hann til sin sina riddara og bidur þa vaapna sigh og sagde ath nv skal hann hefna sín aa Jron jarli og Apollonio hans bródur
Þiðrᴵᴵˣ 14026ok helldur vilia þeir falla med Þidreki kongi enn weíta Sifka einn penning. Þa mællte Þidrek kongur ath aller hans menn og aller þeir er honum wilia weíta skulu vꜳpna sik og nv vill hann þar ongva nott wera sem adur var hann, firr enn hann hitter Sifka
Þiðrᴵᴵˣ 35524
C. vápnask
[með !]
let Hakon vapnaz ccc manna
ÓTOdd 1515vapniz menn nv
ÓH 8912byðr hann sina menn vapnaz
Alex 1216jsungr konungr oll sin en bæztu vapn oc vapnadiz með
Þiðrᴵᴵ 1415Oc er þat sia aumlungar letr Sifka blasa basun erminriks konungs. oc er þætta hæyrir Viðga oc ræinalld þa lata þæir blasa ollom sinom mannum til at vapnaz oc bua sik til orrosto
Þiðrᴵᴵ 23823Ok er Iuarr konungr spyʀ, at Helgi var drepin, segir hann þetta uera niðings-verk mikit ok biðr vapnaz lið sitt skiott ok hefna uinar sins Helga
Fornk 823iarlinn ... bað liðit vapnaz
Sv 4016⸢vapnaz [var. vopna sik SvFlat 68029]
Sv 17126Hann vopnadizt skiott
EgM(2001) 10413n.stoðv menn hans vpp. ok vapnvðvz
Huldaᴵᴵ 3209er menn brutu upp vopnn sin ... settizst Magnus Erlendzson nidr aftr ... ok vopnazst æigi
Orkn 10117hann vapnadiz skiott
KlmA1980 749Nu bidia þeir brædur at skal blasa j ludra og uopnazt nu herrinn og eru sett merki vpp
VSj 329kongsson vissi eigi huat vnder þessu bio. og giordizt fu̇ss at koma j þenna skȯg og bidur sina menn vopnazt sem skiȯtazt
Adon 18214er jarl sá þetta, lét hann vápnask alla hirð sína
Gr 852Biorgolfur iall bad menn sijna vopnast og ganga til ad sia þessi tijdinndi
Fljˣ 2221Hann vápnaðiz skjótt ok fimliga
Hávˣ 271stóðu menn hans upp ok vápnuðusk
Hkrᴵᴵᴵˣ 45112Standi menn upp ok vápnist
Þórð²ˣ 21220
Form.: vapnar (9); vapnat (6); vapna (5); vápnaðir (5); vapnaz (5); vapnaðr (4); vopna (3); uopnader (3); vapnaðan (3); vapnaða (2); vápna (2); vápnaðr (2); vapnaþir (2); vopnadir (2); vopnar (2); vápnaðra (2); vapnaðer (2); vopnada (2); (2); vapnadiz (2); uopnadir (2); vopnaða (1); uapnadír (1); uopnazt (1); vapnaþa (1); vapnodu (1); vapnaþan (1); vopnadizt (1); vopnazst (1); vopnaðr (1); uopnad (1); vꜳpna (1); vapnvðo (1); vapnaðu (1); vapnader (1); uapnaða (1); uapnadr (1); vopnadur (1); vapnað (1); vapniz (1); vápnuðusk (1); vápnar (1); vapnaðir (1); vápnist (1); vapnvðvz (1); vopnast (1); vopnazt (1); uapnað (1); uopnada (1); vapnada (1); vápnaðiz (1); uapnadu (1); vápnat (1); vápnask (1); vaapna (1); uopnar (1); vapnaðe (1); uopnadr (1); vapnvðv (1); uapnaðer (1);
Gloss.: EJ; ClV item alvápnaðr; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr item alvápnaðr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 -ó-, vópnaðr; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím _; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr _; Fr4; NO item alvápnaðr; Walter _; ÁBlM (vopn); Bl -o-, item alvopnaðr; WPA _;
Litt.: Seip 1955 246
Genre. (expected): historical works [his]: 25 (18); religious works [rel]: 20 (27); romances [rom]: 20 (11); legendary sagas [fas]: 18 (4); family sagas [isl]: 11 (12); contemporary sagas [bis]: 8 (8); legal works [jur]: 2 (10); learned works [div]: 1 (3); þættir [tot]: 1 (2); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (8);
ÞH (strukt.) — March 2010
External (non-ONP) resources:
DSL (experimental)
Searches Old Norse etymologies in ODS and Kalkar dictionaries based on data provided by Thomas Troelsgård from DSL’s digital resources in Nov. 2022. Old Norse homographs are not distinguished.
Kalkar: Våbne (vápna)