sýn sb. f. [-ar; -ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) det at kunne se, synsevne, synssans ⫽ ability to see, sense of sight, eyesight
Af himnescom elde heuer hann (ɔ: maðrinn) svn. eɴ af eno øfra lofste heẏrn
●Eluc674(1989) 407●●● at guþ gǽte .v. likams vita várra. Sýnar. oc héyrnar. bergingar. ilmingar. oc keɴeseme
HómÍsl³²(1993) 49v16þeir nómo ⸢sýn [var. sion Mth¹ˣ 79729; var. syn Mth³ 82513]
Mth²Cod645 10813●●● fecc af þæim þrimr æinn sẏn sina a messo apnenom sa er sionlaus var þangat komenn
ÓHLeg 10636ef hans sunr sæ i sol eða elld. at hann skylldi vandlega tyna allre synínni
Menota: 76va17 BarlA 14219Við augnamyrkva. tak ál kvikan ok ríst hann ok tak ór honum bæþi blóð ok gall ok blanda bæþi saman ok ber í augun. þat birtir sýn manns
Menota: 1v7 Med655 4715þat verðr o᷎llvm er eldaz. at bæðe tekr fra likamliga syn ok spaleik hvgarins
ÓTOddS 18926gef þv í ꜹgliti þíno ollom þeim er her stánda syn at sia et rę́tta
Jón³ 227sem guð gefr þeim skynsemi til ok sýn réttligast at sjá
Jb3268 2413nv er hennar auga til synar af suefni vppvakit
Mar240f 4122Barnit var miok sakat af frosti. augun miok þrutin ok litil synin
ÞBpB 3246Allir eitrorma hafa sliofa syn, sem liklikt ma þickia
~ lat.hebes visus
IsidEtym XII 4,44 Stj¹ 982muntu eigi syn tyna ok eigi ridu þola, hversu leingi sem þu lifir
Med194 843●●● Byskup var færdr til þers staadar, er hvilir hin helga Traullhæna; þar feck byskup heilsubot, bædi mꜳls ok synar
Orkn 32625þiggr uetra gaumul mær syn sina
~ lat.puella ... illuminata est
HelChron 101610 MarE 65214Lætur madur logh hans j augna smyrsl. þa dregur þath af hirno. þa sem talmar syn
MedMisc 882Tak lo᷎g þann er j grase þvi er er celidionia heitir. þat hreinsar ok hversir syn augna
MedMisc 12213segir hann þau tíðindi í hljóði, at Órækja hefði sýn sína ok var heill
StuᴵR8ˣ 4869
● fá sýn (sína)
fengo blindir meɴ syn
ÓHFrgα 3514hann gecc þegar heim til bøiarins oc iɴ i stofv oc sagþi þat ꜹllum monnom at hann hafþi fengit sýn sina
ÓH 5892Fékk hún sýn sína á Guðmundardag
GBpD 16938⸢fa ... en blindir syn [var. fa sion blindir Martin³ 64129]
Martin² 60718Nv feck af þeim syn a messo aptannen. sa er sionlꜹs kom þangat
ÓH1 83625Um morgvninn feck hann syn sina
~ lat.lumen recepit
HelChron 101252 MarE 64432þar fá blindir menn sýn
Knýtl1741ˣ 1858A þeiri nott, er þessi kona feck sina syn
~ lat.visum
HFars 17871 MarD635ˣ 6683ok feck hun þegar sina syn
~ lat.lumen
HFars 17974 MarD635ˣ 67616
● gefa sýn [e-m]
gaf hann svn bliɴdom monnoᴍ
Eras 1811Eɴ es sogþ fra Iohanne papa su oɴor iartein at hann gaf blindom maɴi svn þa es hann vas i Miclagarþi i ꜹgliti allz lvþs
GregDialA 8824þa gaf goþ honvm svn
GregDialA 13333gaf ⸢sýn [var. sion Mth² 82414] blindom
Mth²Cod645 1179han gaf blíndum sẏn ok reínsade likþra ok gaf daudum líf mædr margfallegom adru iærteígnum
SvR 1828sem guð gefr þeim syn til rettleghazt at sea
Landsl1154 888
● heyrn ok/... sýn
Hans gróþe oc keɴeseme. berging. oc hilming. sýn oc héyrn. þeir hluter aller ero af ꜵɴdeɴe honom gefner
HómÍsl³³(1993) 52r31Þat er oc averca drep ef heyrn eða syn meiðiz af
GrgKonᴵ 14916Alldrigi hræðumk ec guð þau er huarki hava heyrn ne syn ne vit oc ec ma skilia at þau hava enga grein
ÓTOdd 3013Vm þat drep er heyrn eða sýn spilliz
GrgStað 29113Heyrn sina eða syn scolo vattar bera með huerio vetti
GrgStað 3695i elli hans gerðiz hann þungfæ ok glapnaði honum bæði heyrn ok syn
EgM(2001) 1783Alldri hræðumz ek þau guð er þu go᷎fgar. þviat þau hafa ecki mal. enga syn ne heyrn. ok þau kunna enga skynsemdar grein
ÓTᴵ 10616verda og margir misfrodir þuiat þat er op‹t›liga annara synn og heyrn er annars er eigi. þott þeir se uid eitt staddir badir
SigÞǫgl 957ofdrickiann er Jll, þui hun tälmar miked þitt vit, bæde heÿrnina og sÿnina
ÆvMið¹⁰ˣ 1722
● missa sýnar [at e-u]
erkibyscup fecc þat vanheilindi at hann misti synar siɴar oc varþ blindr
Sv 1245han missir ... ⸢synar [var. sionar AM 322 fol 18vb1] eða hꝍyrnar
Hirð 44810●●● Siþan bra hann knifi ok stac i avga mer, oc mista ec synar at avgano
StuᴵK 4221kom einn blindr madr ... er fyrir tueimr arum hafdi synar mist
Thom² 46412misti ek synar minnar
Nik2 2611
● taka sýn (sína)
legg þu hendr þinar yfer høfoð honom, at hann take syn sina
Páll¹ 21629Sidan tok Matheus syn sina, er han hafdi adr blindadr verit, oc vard hann heill allra meidinga
Andr⁴ 4059Lvk þv vpp nv drottinn avgv þeirra. at þeir siae hvar þeir ero komnir. Þeir tokv þa syn sina
StjC 62012þa toko sivkir heílso en synn blindir
Alexis 5313
● taka sýn [frá e-m]
hevir þu ... miok sua brott tekit. synina fra mer. oc næsta rænnt likam minn
Menota: 55va26 BarlA 1015*hun (ɔ: hamingjan) tok syn fra risanum enn gaf o᷎drum afl og arędi og mun hun nu gefa honum sijgr
Hect 10519
● tekr sýn [frá e-m]
2) det at se (ngt), synsfelt, synsvidde, udsyn ⫽ seeing (sth.), sight, field of vision, vision
Etke áttú at séokia at þeꜱom réttlótvm maɴe. Þuíat mart beʀ i sýn fyr mic i dag. fyr hans sacar
Theol15²(1993) 79v13Alla licamliga hluti ma licams ogom sia. en eki ma licams ogom sia nema osvnilig ond efli þat til svnar
GregDialA 13129Þæir sem fylgð hallda með kononge skulu haua þan dagh en bæztu klæðe sin oc þau vopn sem semelegh se bæðe kononge oc þæim i annara manna ⸢asyn [var. syn AM 304 fol “B”, etc.]
var. Hirð 42322: AM 304 fol “B”æftir rettre syn at stiginum till Faludals
Endamerki¹ 49132let hann leiða i syn við þa .ij. dætr
HákFris 5638bar þann gvds vin j syn vid marga menn j lidi konvngsins
ÓH1 8347Gack hiedan fram til synar, hversv hann reisti bordit ok bio sætit vorum herra
Thom²y 50227let hann leida j syn uid þa tuær dætur sinar
Hák8B 18421lat j syn vid mig jafnningia þina
LaurReyk 2615leinge heffur mig til langad þessa fundar, sem ockar j mille kann vera ad nu giorest, þö ad þad sie ei annad enn sijn og vidræda
DínDrˣ 307j syn
~ lat.(Tunc locutus est) in uisione (sanctis tuis)
15617 (Vulg Psalm 88,20) GlossPsalt 15717Enn ef hann hefer eigi gætt allra þeira hluta sem gud hefir skipad firi onduerdu til þess hins helga domsætis. þa mun hann uerda leiddr til ⸢syndar [var. synar AM 243 c fol 54vb21] uid þa er uel hafa gert sem annad huart Melchisedec edr moyses edr david
var. KgsA 12436 → Kgs AM 243 c fol 54vb21
● at sýn
Solar gangr. vex. at syn holfo húela. ena fyrsto viko epter solhúorfen. Aþra viko vex heilo huela
EncCod1812 3017Sol oc tvngl er bęþi i eina átt ǫc iafnnfraᴍ a þeiri stvnd miþri, er þat verðr ecci at syn
Encᴵᴵ1812III 7726Sol ok tungl ero bædi i eina ætt ok iafn fram a þeiri stundu midri, er þat verdr eigi at syn
Encᴵᴵ624 9313Tungl er fullt eda eigi at syn, þa er missaung ero, ok fiara verdr nær middeigi eda midnætti
Encᴵᴵ624 944Tungl er þa ecki at syn, er þat er i þa ætt sem sol
Encᴵᴵ624 9516ef tungl er fullt eda eigi at syn, þa er fiara i midian dag ok midia nott
Encᴵᴵ624 9611sꜳ sem ellztvr var hann vard at synn yngztvr. en sꜳ sem yngztvr var adr synndizt ellztvr
KonReyk 1211Eptir þat leið konungrinn frá honum at sýn
Knýtl1741ˣ 15817Biorn het maðr er nam Biarnarfiorð hann atti Liufu. þeiʀa son var Svanr er bio a ⸢Svansholi [var. Svanhole er þar bio sijdan og drucknadi a firdinum. og geck þar inn i fialled ad syn AM 106 & 112 folˣ “Þ”]
var. LdnSkˣ 8110: AM 106 & 112 folˣ “Þ”enn þoca var vm myrarnar [var. + at sýn AM 440 4°ˣ “440”]
var. StuᴵK 2163: AM 440 4°ˣ “440”
● felr sýn [fyrir e-m / með e-jum / í/á milli/millum e-rra]
Hann reis vpp oc gecc meþ honom i kirkio oc fal syn fyrst meþ oss
Mork 35825reri konungr inn um eyna. en er syn fal i milli þa røri iarlinn ut a fiorð
ÓH 8415konungr stefndi fyr iɴan Bycn fal þa syn milli þeirra
ÓH 4809þa tok at natta oc fal þa syn amilli þeira
Sv 2122Nv fal syn með þeim. oc sa hann æigi Helyam siðan
StjC 60835þegar er syn fal i [mi]lli þeira Egils þa toku þeir skið sin ... ok stigu þar a
EgM(2001) 13535●●● reið Ion þa vestr, enn þeir Þorsteinn riðu þa nordr ok Bio᷎rn; ok þa er fal sýnn i milli þeira Ions, mællti Bio᷎rn
StuᴵᴵK 419fal þa syn milli þeira
ÓTᴵᴵ 3297er þar sva langt milli hvers klaustrsins, at syn felr ok engis manz mál ma nema
VP 45917og hraut sa burt af hestinum og upp j loptit so at fal syn og uar huert bein miolui smærra j honum er hann kom nidr
VSj 10320felr þꜳ syn i millum hans ok kyrinnar
Thom²y 47323Hann ridr þegar svo hart, at brꜳtt felur syn
Gísl 335ecke fal syn fyrer herde. af gaulldrum kautlu
Harð 15910enn stvnndv sijdar flo byflvgan j lopt vp so hatt at fal syn
AmbrReyk 5831þá váru enn kleifar ok skógar-kjǫrr ok fal þá sýn
Hkrᴵᴵᴵˣ 25320
● ganga í sýn [e-m / við e-n]
Se nu huersu diarfr diofullinn var. er hann geck i syn uið oss
ÓTOdd 17417Oddr var í lítilli stofu ok vildi ekki ganga í sýn við Heiði, því ek vil ei samneyta henni
ǪrvS 1122gengv vhreinir andar i syn við hinn helga Antonivm i likavmvm ymisligra skogdyra
Ant 5726stoðv (þeir) siðan i dyrvm ok baðv, at hann skylldi nv ganga i syn við þꜳ
Ant 615ef sva berr til, at þessir ganga i syn við yðr, þꜳ skolv þer vopnazt með heilagri trv þeim i gegnn
Ant 7419dioflar gengv i syn við mik
Ant 771at spyria þann, er i syn gengr, hverr hann er, eða hvaðan hann kom
Ant 8020Gengu þeir nu ok aptr allar nætr i syn vid menn
Rómv226(2010) 2465skilrikr vattr gengr fram i somu syn byskupinum
~
HMSᴵᴵ 6727 Nik Holm perg 16 4° 10v8Priamus tok vel hans máli oc kuedz ætla at godin mundu þeim at lidi verda er þau hofdu adr i syn gengit
TrójO¹ˣ 435
● hafa/fá sýn [af e-u/e-m]
ętlum ver at hann muni fyʀ þurfa lidueizlo þinnar en þu hafer syn af honum
KlmA1980 1368er hann ⸢kom i landz uán við Noreg [var. hafdi syn af landíno AM 325 VIII 2 a 4° “C⁶”]
var. ÓTᴵᴵ 17113: AM 325 VIII 2 a 4° “C⁶”lætr Refr i haf. Honum ferzt vel, þar til er þeir fá syn af Grænlande
Krók 1318
● hverfa (á braut/brott) at sýn [e-m / frá e-m]
himinn var heiðr en sol hvarf at syn oc giorþi myrct
ÓH 57210eptir þat hverfʀ hann fra meyiunni at syn
JBpA(2003) 3218hvarf postolinn honum at syn
Páll²A 2788Þá hvarf María dróttning brott at sýn
MarB 1349su himneska ferð firriz sva miogh iarðrikit, at honum hverfr at syn upp i loptið
Mich 69115þvi næst huarf dravm maðriɴ fra honum at syn
ÞórhÓT 18515huarf hann fra honum at syn
Stj¹ 12032þegar hurfu þeir fra henni at syn
Stj¹ 15336huarf hann fra honum at syn
Stj¹ 18922þotte honum æingillinn huerfa ser at syn
EVíðA 1043hurfu þeir Peitar (!) ok Pall ꜳ braut at syn
Silv 25115eptir þat huerfur eingillinn fra henne at syn
ÆvMið²³ 5024þegar at eingillin hafde þetta rætt vith mig. þꜳ hvarf hann mier at synn
GeorgReyk 30633hvarf (engillinn) sidann honvm at syn
GregReyk 3632efter þetta hvarf sancte Petur honvm at synn
SilvReyk 40323hvarf hann fra honum at syn
Pétr²Aˣ 21332
● hverfa (burt) frá sýn [e-rs]
ok þegar huarf hun fra hans syn
Æv238XX⁵ 19317Eptir þetta huarf uorr herra og iungfru Maria burt fra hans syn
ÆvMið²⁹ 886
● koma/fara í sýn [við e-n/e-t]
konungr kom ... i syn við bǫinn
HákEirsp 60131aðr þeir kvæmi i syn við bæinn. talaði konvngr fyrir liþino
HákFris 51222Þa er Hakon konvngr kom i syn við bæinn
HákFris 51322hann mvn koma i syn við menn fyrir domadag
VerA 3517aadr þeir kæmi i syn vid bæinn
HákFlat 14822Nu vil ek, at þu farir til fundar vid hana ... Þer biodit, fadir, at ek fari i syn vid modur mina
VP 54212bydr hann, at o᷎ll conventin kome i syn vid hann
VP 66313þeir kvomv i syn vid islannd
Eir557 50a29adr enn þeir kæmi i syn vid bæinn, taladi kongr fyrir lidinu
Hák81 55221Þa er Hakon kongr kom fram a brekkuna j syn vid bęin
Hák81 5554
● skilja at sýn
skildu þau þá at sýn, en eigi at vináttu
HálfdBr 5856munum við skilja að sinni að sýn, en ekki að vináttu
Jǫkulˣ 5018munum vér skilja hér að sinni að sýn, en ei að vináttu
Jǫkulˣ 5726
3) [e-rs/e-s] det der ses, syn (af ngn/ngt) ⫽ what is seen, sight (of sth.)
hveʀ hefer í sér fognoþ oc fagna aller saman sv́n goþs
●Eluc674(1989) 1374Hellir Martinus es i brꜹttu fialli sva ofarla at stor tre ... þvkia eigi meiri ofan til svnar en smǫ́ hris
GregDialA 969hugr hefsc up í sýn goþligs lioꜱ oc verþr hęri en sia heimr oc ser hann þa i Gvþs liosi hverso litils þat es vert es honom þotti micit meþan hann vas eigi up hafiþr
GregDialA 12013af huggan drotningarennar ok af syn hennar ok funndi
Menota: 38rb33 Streng 19826ger þic ecki firir þi sorgfullan nema i huerri bæn oc kalli oc þacsamligri bænding birtiz firir guþi akall þitt með þacsamligri syn. eða. heyrn
BarlB 23110lið þeira Tunbergs-manna. nam stað oc þyrptiz saman við þeꜱa syn
Sv 17618þersi syn angradi hann miok
Bret 23114En hvat ef hann frestar sinni syn við þig skalltv fyrir þvi fyrirlita hans ast
ViðrLS544(1995) 2006er hann sa stiornvna þa mællti hann. Guð gæti min. þetta er mikil syn
HákFris 50226Prestr kennir hann gjörla hvárt sem helldr fyrir sýn eðr sanna frétt
Æv¹⁰ 314ek verd miok ottandi af ⸢þeiri [var. þeira AM 634-635 4°ˣ “D”, etc.] syn
~ lat.ad eorum aspectum
PVenDeMir 89923 Mar240a 80527er hann kom ok sa stiornuna, mælti hann: Gud gæti vor! Þetta er mikil syn
Hák81 52618(i tiltale til skriftefader) Eg hefer misgo᷎rt. minn hiartanlegr fader. vid skilningarvitt mins likama. i syn ꜹgnanna. heyrn Eyrnanna
DI VII (*[1495]›Adv 21 7 14ˣ) 24037
● sýn er sǫgu ríkari [um e-t]
● sjá sýn [á e-m]
●●● hann (ɔ: konungr) sa a fotinn vm hrid ... konungr mællti til Þorarins. uakat hefui ek vm hrid ok hefui ok set þa syn er mer þikir mikils vm vert ok er þat mannzfotr sa er ek hyggr at æingi fotr skal her j kaupstadnum liotari vera
ÓHFlat 8928þá sýn sé ek á Karlamagnúsi konungi ok liði hans, at þeir munu brátt undan ganga
KlmA 37415●●● greyfðiz hann niðr at honum ok beit sundr í honum barkann; lét Vignir svá líf sitt. Þá sýn sagðiz Oddr svá sét hafa, at honum hafi verst þótt
ǪrvA 13320ser hann þa synn er honum þottj meira umrads uert
Hect 12311Þessa hrygd og hrygilega syn er þv þykezt siꜳ ꜳ mier
HenKunReyk 6227Þessa sýn hafði Þorgils svá sét, at honum þótti mestr harmr í vera
Flóamˣ 4215
● til sýnar [e-m]
settu Romueriar þær (ɔ: tabulur) upp i kapítolio til synar ollum
Gyð(1995) 622Þessi bref varo vpp fest i salomons musteri. ollum til synar
Gyð(1995) 836
● verða at sýn
●●● er þat mer at syn orðit er ec hefi opt heyrt fra sagt
ÓH 1395nú hefir mér þat at sýn orðit, sem ek hefi haft spurn af
Blómstrˣ 4717þat er mier nü ad sïn orded sem eg hef ädr einart frett til haft
SigrFrˣ 535
4) mening, synspunkt, anskuelse ⫽ opinion, viewpoint, perspective
synizt hasetum sem skip se oflaðit vndir þeim. en styrimonnum gefr syn aðra oc kalla þeir mundanga laðit. þa ...
BlFar 2752Sa hín same hofge ok þungí er nu komen a augu biskupa vara ok sea þeir nu alla lutí sæm j sæmfnorom er þeír eígí skilia biartleik ne sanna sẏn
SvR 213þat er vist openbær sẏn at þeír vilia nu vera bæde biskupar ok konongar
SvR 1531sýniz nú hásetum sem skip sé ofhlaðit undir þeim, en stýrimǫnnum gefr sýn aðra
Jb 2374
5) drømmesyn, vision ⫽ dream vision, vision
Nu biðr Rane at Guðbrandr skal ut ganga með hanum. Oc kvazt vænnta at enn míndi birtazt su syn. Nu gengo þæir ut. Rane oc Guðbrandr oc sa mikit lios ivir husinu
ÓHLeg 426Mikla sẏn sa ec (ɔ: Óláfr) nu. allr hæimrenn var mer nu firir augum. Oc sa ec oll þau lond nu sem ec hævi a komet. Oc sva þau sem ek hævi æigi a komet
ÓHLeg 7525Mer gaf þa syn at ec sa vm allan Þrandheim oc þvi nęst vm allan Noreg
ÓH 53212Sonn var þæssor syn
~ lat.somnium
2035 Thom¹ 2020drottinn Jesus sendi mik ... at þu takir syn
PP 29339A þæim davgvm var ęingi sa maðr er opinberliga birtiz merkiligar vittranir æða spadomligar synir
StjC 43213●●● hann talar vm hina siðvrsto syn hans er honvm syndiz mvsteri smiðat a fialli
StjC 57710Ek man svikia hann með þvi moti at villa synir fyrir hans spamonnvm oc kasta lygiorðvm i mvnn o᷎llvm þeim
StjC 60329●●● Eftir sva talad hverfr synin
Æv238XXVII 3282Eigi mun ek af láta at fasta ok biðja þik, Kristr ... unz þú lýkr upp fyrir mér sýn þeirri er þú vitraðir mér fyrir þræl þinn Silvestrum
Æv⁵ 2221Nú er ljóst, at þessar tvær sýnir með sínum ‹réttum skilníngi› eignast Guðmundr góði í siðöstum tímum
GBpD 835nú nálægist sá tími sögunnar, er drottinn Jesús ... hefir löngu disponerat, at sömu sýnir renni skipaða rás til réttrar þýðíngar
GBpD 3826Þessa syn sagdi hann fam monnum
StuᴵK 3039til marks ok aminningar lofsamligrar þersar synar
~ lat.hujus visionis
HistSchol 7721 Stj¹ 17021Ek skal fara ok sia þersa hina miklu syn
~ lat.Vadam, et videbo visionem hanc magnam
Vulg Exod 3,3 Stj¹ 25831●●● Josephus segir Jethron þar hafa komit á fund Moysy uidr fiallit Synay. sem hann hafdi flestar synirnar ok uitranirnar i runninum seed
Stj¹ 29731villdi skiotliga fra wenda syninni þessum v vinsins dꜳra skap
JBpBFrg(2003) 10412Synir ok vitranir Eireks in Paradiso
cap.
EVíðA 724Haralldr jarl kom til konungs ok reed synir
cap.
JvsFlat 1031●●● runnu fyrir þessum burd merkiligar synir, er fyrirbodudu þa storluti, er sidar kuomu fram
Thom² 2984Svo syndiz mer ... sem einn uirduligr madr kæmi til min ok feingi til geymzlu .x. pund silfrs. Nu vard her, sem uitr madr mꜳ hugleida at herra electus skildi synina
Thom² 31722Her ferr nu sꜳ bustigull, er klerkr nockur sꜳ þuilika syn af ꜳ þeiri somu nott
Thom² 35430●●● synin uar at sinne eigi lengri, þuiat her uaknar hann
Thom² 45514●●● eigi at eins feck hann af drottni visdom nyverandi luta, helldr o᷎dladiz hann ok fyrir syn oordinna luta. Gud veitti honum ok sva fullkomliga gio᷎f spadomsins, at eigi at eins þar borgarmonnum eda sinum samsveitungum sagdi hann fyrir, ef fretta kunnu, oordna lute, helldr ok sialfum keisaranum Theodosio
VP 3418hon þȯttizt komin ꜳ þat fiall er Alpis heiter. hon þȯttizt siȧ þadan vida vm heim. og so sem hon skodade synina sierr hon allt t vm Siriam
Adon 12615●●● sa ek i syn, sua sem korona stige nidr af himnum
MarE 53727þegar er steininn kom j hond honum þa sa hann þa syn er alldri fyrr sa hann slika sem þa var j sęnng hia honum
PartA 651birtte almatthogvr gvd fyrer honvm vmm hans heilagleik. j einne mynd edr syn
JerReyk 25114Við þa syn vrðu þeir allhrædder ok felmsfuller
Fbrˣ 1278●●● Rafn sa j liosinu ííȷ́. menn. þar þottist hann kenna sik sialfan ok íȷ́. menn adra þa syn sagdi hann fam monnum ok þotti honum mikils vmm vertt
HrafnAˣ 21817þeir foru til hus i Dufansdal ok voru þar wmm nottina ok saugdu þar syn elldzinz eɴ eingi þottizt vita hui sia syn mundi gegna er þeir sa
HrafnAˣ 2291Epter þessa syn sꜳ þeir blod ꜳ klædum sinumm þat er þeir vissu ei huadann var komed
HrafnAˣ 2297Þessa syn sa Þorbiorn suo gerla at hann sa allann föta burd hestanna, ok suo þad ad mennerner stodu i stigreipumm
HrafnAˣ 2307tedizt langa stund ollum ... þessa vndarligu syn
~ lat.spectaculum
HFars 178630 MarD635ˣ 6679
● berr sýn [fyrir e-n]
Ok sa atbvrðr gerðiz. at fyr Olaf bar mikla syn
ÓTOddS 3922●●● Eitt hvertt sinn þꜳ er heilagʀ Jon byskvp hafði til svefnns lagz einhveria nott þꜳ bar fyrir hann syn
JBpA(2003) 2614Eina nott bar fyrir hann i suefni mikla syn ok merkiliga
ÓTᴵ 15211hann giorði sem honum var boþit en uissi eigi til fullz huart þat var sẏn eda sannleikr sem fẏrir hann bar
~
PS 7316 Pétr SÁM 1 16ra37enn bar flæire merkiligar synir firir menn þa er menn frettu framfor Þorlaks byskups af þessum heimi
ÓTFlat 51717●●● Margar synir bar þa firir hann badí ath syn ok heyrnn
KonrE(1987) 1648næstu ‹nótt› ... bar fyrir hann merkiliga sýn
Æv²³624 8726
● gefr sýn [e-m]
6) udseende, fremtræden, udvendig skikkelse ⫽ outward appearance, external form
hann (ɔ: djǫfullinn) bregðr nu a sek mannligri syn. til þess at hann mætti þa auðuelligar suikia menn
ÓTOdd 13110sa uvinr allz mannkyns diofullinn sialfr ... hann bregðr nu a sek mannligri syn. til þess at hann mætti þa auðuelligar suikia menn
ÓTOdd 13110syn andlizt hennar. var nv miok folnað af þui sem veret hafðe
Menota: 43vb26 BarlA 7910Biornn var frøgr maðr oc morgum monnom cunnr beði at syn oc mali
ÓH 1298bra ek a mik konv syn vennar
ÓTOddS 17729Menn ero her komner vti .xij. saman ef menn skal kalla. En likari ero þeir þursum at vexti ok at syn en menzkum monnum
EgM(2001) 3614var þeim at sýn þar vel fagnat
evt. def. 2 Hkrᴵˣ 964
● kenna at sýn [e-n]
sva var myrct af nott at engi kendi annan at syn
Sv 2817Ihesus talaði þa til þeirra til þess at þeir menn heẏra ok kenna mal hans sakir mẏrkrs. þviat þeir mattu eigi kenna hann at sẏn
~
PS 431 Pétr SÁM 1 2ra27(hana) sagdiz hann pauinn kenna at syn enn eigi at nafni
Stj¹ 1585
7) blik, øjekast ⫽ glance, look, gaze
skipaði (guð) þic rætt firir sealfs sins augu oc syn
BarlB 2317‹Arinn hefir sua huassa syn ok augu. at ...› emend. Stj 8115: AM 227 fol “B”
emend. Stj¹ 8115: AM 227 fol “B”hafdi ‹hon› oohuerfanliga syn ok stadfasta ꜳ hann
Dugg624 1910ef madur er veginn innan akragerdes, og ma cona henda syn til fra husum þeim er hun a gꝍng i ...
GulExcˣ 742●●● megi þér líta eitt speculum, þat er þeirrar náttúru, at ef maðr lítr í þat meðr staðfastri sýn, sér hann þau tíðendi sem gerast á sjó eða á landi
KlmBˣ 2176
● festa/koma sýn [á !]
sva haleitlega. at ekki likamlegt auga mege syn a festa. oc ekki dauðlegt œyra hœyra
Menota: 48vb10 BarlA 8823●●● hann (ɔ: ormr) hefir eitr i augum, sva ath hvetvetna hefir bana, ef hann getr syn ꜳ komit
Encᴵ 398
● renna til sýnar [e-t / e-u]
En at komannda morni þa tæcr laɴdnyrðingr at opna saman lagðar brar oc rænner til synar biugt sialldr sva sæm til skygni‹n›gar um uprisutima
Kgs 820kollum ver heyrandum monnum upploknar dyrr, at renna augum til synar innan mustaris heilagrar kristni
Jón⁴ 46919Hun sier upp augum ok renner til synar
Thom²y 48233
8) indblik, indsigt ⫽ insight
ver þu hógvær bo᷎num mínum oc æigi þu í moti mer mæl. oc þín hin fogru augu havi mína syn
evt. def. 1 Pamph 9817vilium nu her þa luti fram fo᷎ra ok firir ẏdr ro᷎da æftir þeirí sẏn ok tilluísan er gud hæfuir lett oss
SvR 16
B. (dat. pl. = adv.)
i udseende ⫽ in appearance
blę́s siþan hondena svá a-cafliga. at hǫnd barnseɴs var sva micil sýnom. sem roskeɴs mannz hendr være tvę́r saman
ÞBpCod645 131Sa maðr hafþi scallaz clęði buin gullhlꜹðum oc var eɴ vegligsti synum
ÓH 40412Absalon atti ... eina dottvr harðla fagra synvm
StjC 52433en Dꜹckalfar bva niðri i iorþv, ok erv þeir vlikir * synvm *ok myklv vlikari reyndvm
SnE 2513Liosalfar erv fegri en sol synvm, en *Davckalfar erv svartari en bik
SnE 2514þeir váru líkir sýnum
Laxd 2351*freknóttir í andliti ok þó vel ⸢sýnum [var. synndum AM 309 4° 29v27]
Laxd 2353Hroi var audkendr synum fra þui sem flestir menn adrir j yfir litum þuiat auga hans uar annat blatt en annat suart
HróF(2019) 6213hann uar allra manna uęnstur synum
Jvs510 3115
● fríðr sýnum
Hon var allra qveɴa vitrost oc friþ synom
Mork 14hveriom manne friðare ⸢synom [var. sionum AM 325 VI 4° “325 VI”]
ÓH 714friðr maðr synom
Alex 3830ungr maðr ... friðr synom oc vel borenn. þviat hann var kominn fra Ciro konunge
Alex 4014mana var hann friðastr ⸢synum [var. sjónum AM 332 4°ˣ “332”]
Orkn325IIIβ 556Loki er friþr ok fagr synvm, illr i skaplyndi, mioc fiolbreytíɴ at hattvm
SnE 3410ravðgulr a hár ok he᷎rðr miøk, þykleitr, ok fridr maðr synum, bliðr i viðre᷎ðv
StuᴵᴵK 12521Eirikr var bratt mann uænn. en friðazti synum
ÓTᴵ 5714friðr synum. rett nefiaðr ok helldr lang leítr
ÓTᴵ 3529O᷎gmundr var friðr maðr ⸢synum [var. sionum AM 53 fol “B”]
ǪgmÓT 111hann var allfridr madr synum ok fagr a hár
ÓHFlat 34714fridr synum, uel hærdr ok eygdr manna bezt
Hák81 65512hann uar mikjll uexte en sterkr at afle. og fridr sẏnum. hærdr manna bezt
Vilm 1528allra manna ... fríðastr ⸢sýnum [var. sionvm AM 37 folˣ “J1”]
Hkrᴵˣ 985allra manna fríðastr ⸢sýnum [var. sionum AM 45 fol “F”, etc.]
Hkrᴵˣ 1623inn fríðasti ⸢sýnum [var. sionom HkrFris 9111]
Hkrᴵˣ 24014allra manna fríðastr ⸢sýnum [var. síonom AM 45 fol “F”]
Hkrᴵˣ 24016Eigi var hann fríðr sýnum, en þó var hann yfirbragðs-mikill ok kominn á sik vel
StuᴵᴵR11127ˣ 13628
Form.: syn (138); sýn (33); synar (15); synum (10); sýnum (8); synn (8); sẏn (8); synir (6); svn (4); synvm (4); synina (4); synom (4); synin (3); svnar (2); sýnir (2); sijn (1); syninni (1); sïn (1); Sýnar (1); sv́n (1); sÿnina (1); synirnar (1); sýnn (1); sýnom (1); sẏnum (1); synínni (1); Synir (1);
Comp.: andar- (14), anda- (1), á- (45), augna- (1), aug- (47), eftir- (1), engla- (1), fagnaðar- (5), fjalla- (1), for- (1), fram- (1), friðar- (6), fyrir- (1), gaupna- (1), góð·fúsi- (1), hallar- (1), himna- (10), hugganar- (1), ker- (1), kvenna- (1), land(s)- (13), sjón·hverfingar- (1), skemmtanar- (1), spá·leiks- (1), svefna- (1), sǽvar- (4), til- (1), unaðs- (1), upp·litningar- (1), vallar- (3), vápna- (1), viðr- (8), yfir- (32)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med -y-; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4 item -sýnum; NO; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;
Litt.: Falk 1914 177; Hamre 1972 [KLNM 17] 614; Heide 2016 [ScriptIsl 67] 39, 41, 48; Hægstad 1899 48; Larsson 1891 s.v.; Lundeby 1947 [ANF 62] 39; Ross 1987 [ANF 102] 200f.; Seip 1955 119f., 271; von See 1964 223
Genre. (expected): religious works [rel]: 111 (68); historical works [his]: 72 (44); romances [rom]: 22 (26); contemporary sagas [bis]: 19 (19); legal works [jur]: 11 (24); family sagas [isl]: 10 (31); þættir [tot]: 6 (6); legendary sagas [fas]: 5 (11); learned works [div]: 4 (8); charters [dip]: 1 (20); unclassified [ ]: 0 (1);
EÞJ (red.) — December 2013
TW (eng. def.) — February 2022
External (non-ONP) resources:
...
...
...
...
IN PROGRESS
...
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
sykna - systursonr
sýja - sædeilandi
...
...
DSL (experimental)
Searches Old Norse etymologies in ODS and Kalkar dictionaries based on data provided by Thomas Troelsgård from DSL’s digital resources in Nov. 2022. Old Norse homographs are not distinguished.
Kalkar: Sjun (sjón, sýn) ODS: Syn (sýn, sjón) ODS: Eftersyn (eptirsjá, -sýn) ODS: Oversyn (yfir-sjón, -sýn) ODS: Øjesyn (aug-sjón, -sýn)