1lǽkna vb. [-að-]
(cf. ²lǽkna vb.)
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [e-n/e-t] [af e-u] [með e-u] gøre rask, helbrede, behandle ⫽ heal, cure, treat
Biþ ec þic almáttegr sonr goþs lifanda. læcn (!) þu sꜵr aɴdar miɴar meþ smurneng heilags anda
●Bǿn15¹(1993) 90v15varðar þeim þat eigi við lavg er læcna villdi maɴ. þot hiɴ fae bana af eða skaða
GrgStað 38217optlega verðr saren sart at ⸢lécna [var. læknut AM 226 fol 140ra32]
~ lat.pregraue uulnus acerbo curatur ferro
Alexandreis 1642 (VI 396) Alex 966ærka drotning læcnar þiðrek Valldimars son. Þa er Attila konungr hafði hæima værit æitt misseri þa er þat æit sinni at hann vill riða at hæria. oc nu lætr hann þæyta ludra sina oc sendir boð sua vitt sem hans riki var at allir menn skylldi til hans koma
Þiðrᴵᴵ 19220læyfit ⸢honom at ek læcni hann oc græða hann [var. mier ath græda hann AM 178 folˣ “A”, etc.] at hæilo
Þiðrᴵᴵ 19313Saran mann hofvm ver með at fara, er ek villdi at ⸢þer lęknadit [var. þu græddir GKS 1005 fol “F”, etc.]
FbrHb 1764ok sꜹgðu að þæira a nꜹð mvndi halldaz til þess að dꜹði læknaði þa
~ lat.miseriis suis remedium mortem exspectare
19330 Rómv595(2010) 1939Fyrir hvi lætr þu mik eigi lækna þik?
~ lat.quare non permittis ut curem te?
PassAgat 3917 Agat² 927til þers at hann leysi ok lækni sua þær sinar skadsemdir medr olmusugerdinni. sem hann fær eigi grætt fastandi
~ lat.quae non potest ieiunando curare, possit elemosinas dando redimere
CaesASerm 76114 Stj¹ 14926er mik sendi til at ⸢lækna [var. lękia (ms. le᷎kna) AM 239 fol 97v(194)15 “B”] sott þina
~ lat.ut medear infirmitati tuae
MirAndr 83431 var. Andr¹ˣ 33029: AM 239 fol “B” → ms. 97v(194)15ek em sa maðr er lækna kann menn með orðum
~ lat.Ego homo sum medicus uerborum
JDamBarl 732 BarlC 20916hann hirti logbrotin en lęknaði mannkostinn
Jón⁴ 48019konungsdottur ... ⸢læknar hann med þeirri list [var. læknaði Guttorm með þeirri list og kiænsku, sem hun nógliga tilhafde GKS 1006 folˣ “1006”]
StSt335 2822var þá sent eptir Sigríði, at hún kæmi at lækna son sinn
Ar 62929su er fiora vetr hafdi blodsott hafda ok matti eigi læknud verda
~ lat.nullo medicorum poterat remedio liberari
PassLuc 24758 Luc 4338beiddi hun þess abota at hann skylldi lata hinn meira brodr koma til at lækna sik. huat er aboti talar vid brodrinn
Vikt 4210hann vill hana med eingu mæti lækna nema hun laati þau vera hinu næstu .vij. nætur j einu steinhúsi
Vikt 435létu hesta sína fitna ok læknuðu sjúka menn
Klma 44824leggr hann nu Hiaranda a᷎ sinn skio᷎lld. og ber hann heim af skoginum ... og bad Gullbra lækna hann
Vilm 18019Luna VII natta: er gott at læknnꜳ. Siukur skal upp risꜳ
Lun434 387voru þeir skiott med listum leknadir
SigÞǫgl 1303skaltu farꜳ j herbergi til Herburtz og legia ꜳ alla stunndan ath lækna hann
SigÞǫgl 21518er mik sendi til at lækna sott þina
~ lat.ut medear infirmitati tuae
MirAndr 83431 Andr¹ˣ 33029læknaði hon mik: kunni hon þar gott lag á því
Blómstrˣ 391lekna
~ lat.sana anima mea quia peccaui tibi
421 (Vulg Psalm 40,5) GlossPsalt 431læknar
~ lat.qui sanat omnes infirmitates tuas
18816 (Vulg Psalm 102,3) GlossPsalt 18912var Haraldr þar læknaðr, til þess er hann var heill
Hkrᴵᴵᴵˣ 752Huerninn á eg ad lækna þig, madur minn
Jarlm²167ˣ 72leeknar hann (ɔ: steinninn) krønk augu
~ lat.languentia lumina sanat
DeGemmis 175019 LapMedMiscˣ 22110ok læknadi ... likam Reginalldi meistara af bruna sottarinnar
~ lat.temperauit
SpecH 1258a22 (XXX 70) MarD634ˣ 8153sem menn leitudu at lækna hana þar af (ɔ: af þeim stóru hǫggum)
MarD635ˣ 12049Þorkell hefir sár, ok grœðir hann engi, gerisk hann máttlítill. Nú vil ek, at þú farir at lækna hann
Vápnfˣ 6311
● ‖ præt. part.: lǽknaðr
2) [e-t] [við e-n] hjælpe på (ngt), forbedre (ngt) ⫽ help (sth.), improve (sth.)
ef menn vilia til heilræda vikia þa lækned mal ydvart vit gud
DI I (*[1173]›AM 186) 2237læknaði (hann) ráð þeira manna er þess þurftu ok á hans fund kómu
Hungrvˣ 965
3) [e-t] [með e-u] mindske, mildne ⫽ reduce, relieve
Form.: lækna (11); læknaði (5); leknadir (2); lęknadit (1); læknuðu (1); læknnꜳ (1); læcni (1); læknvðvm (1); læknar (1); leeknar (1); læknaðr (1); læcnar (1); lęknaði (1); lécna (1); lekna (1); læknadi (1); lækni (1); le᷎kna (1); lækned (1); læknud (1); læcn (1); læcna (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm; Bin _; Rím _; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr _; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM (lækna); Bl; WPA _; ; EDPG *lēkinōn-
Genre. (expected): religious works [rel]: 15 (10); romances [rom]: 10 (4); legendary sagas [fas]: 3 (2); learned works [div]: 2 (1); family sagas [isl]: 2 (4); contemporary sagas [bis]: 2 (3); legal works [jur]: 1 (3); charters [dip]: 1 (3); historical works [his]: 1 (6); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (1);
SM (red.) — October 2025
ÞH (strukt.) — October 2012
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net