lypta, lyfta vb. , lyfta (ONP)

lyfta vb. [-ft-]

Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English

A.

1) [e-u/e-m / e-t] [á e-t / upp í e-t / yfir e-t(hum.) / í móti e-m / til e-s/e-rs] løfte (ngt/ngn), hæve (ngt/ngn) ⫽ lift (sth./sby), raise (sth./sby)

vél fellir stóra stolpa. vél lyftir þungri byrðe ~ lat. arte leuatur honus Pamphilus 197⁹ ●Pamph 99¹⁶
stundum lyfta víndar vo᷎tn i lopt vpp. kemr þaðan regn þegar varmt er i loptínu ÆvHauksb 180¹⁹
vo᷎tn oll renna aptr at leyní oðrum megin iarðar. til sama brunnz ok vatz sto᷎ðis. ok koma þar vo᷎tn er varu. Enn svmt af vo᷎tnum sem fyrr var sagt lypta vindar i lopt vpp. ok kallaz þar af sky ÆvHauksb 180²⁷
Siþan lypti sv blezaða frv ⸢sinni [var. sina Holm perg 1 4° “E”] hgri hønd yfir lyðinn MarS 217²⁸
því vurðu ok hans bænir þægar guðdóminum, at hann lypti til hans léttar hendr ok hreinar GBpD 13¹⁰
lypti hun kapu hetti hans ok sa vpp i andlit honum ÓTᴵ 166¹¹
⸢lẏpti [var. letti Holm perg 19 4° 65r⁴] hann fẏrst uópnum i moti cristnum monnum ꜳ .xij.^ia ꜳre rikis síns ~ PS 104²³ Pétr SÁM 1 23ra¹⁰
honum ‹var› lypt a ackerisstockinn, enn siþan heimti hann ser fleiri menn, sva at þeir stodu sem þeir mꜳttu þreyngz a stockinum Orkn 249⁴
þarftu, Eyvindr! at lypta glófunum, áðr þú aflar slíks ÁsmM 87¹⁵
tók sér hæli ok lypti brúnum ok reisti augun, ok var svá til at sjá sem dýrit úarga Klm^a 435²⁰
nu feck hann eirn storan stein suo at fiorer menn mundu uarla getad lypt Vilm 179¹¹
lypt ~ lat. Ad te domine leuaui animam meam 24²⁶ (Vulg Psalm 24,1) GlossPsalt 25²⁵
lypt ~ lat. letifica anumam (serui tui) quoniam ad te domine (animam meam) leuaui 148¹⁰ (Vulg Psalm 85,4) GlossPsalt 149⁸
Ok þá tók Milon kerit, lypti sér til munns ok lét sem hann vildi drekka KlmBˣ 54¹³

● lyfta augum [til e-s] løfte øjnene (mod ngt), rette øjnene (mod ngt) ⫽ lift one’s eyes (towards sth.), direct one’s eyes (towards sth.)

2) [e-u] [í gegn e-m / til e-s] sætte gang (i ngt), starte (ngt), opildne (til ngt) ⫽ put in motion (sth.), begin (sth.), incite (to do sth.)

● lyfta ferð sinni begynde sin rejse ⫽ start on a journey

● lyfta her/ ... [(út) af e-u] [á móti e-m] rejse hær, samle hær ⫽ raise an army, gather an army

3)
**● ‖ impers.: lyftir** [e-u] (ngt) ryster, (ngt) skælver ⫽ (sth.) shakes, (sth.) trembles

þa hafa þeir í aɴat siɴ heyrt ogorlict call svát lypta þotti ꜹllo helvíti Niðrst² 4³¹

B. lyfta + præp./adv.

af: lyfta af

1) [e-u] [e-u] løfte (ngt) fra (ngt) ⫽ lift (sth.) up from (sth.)

**● ‖ impers.: lyftir af** [!] [e-u] (ngt) løfter sig, (tågen) letter ⫽ (sth./the fog) lifts

Þat var einn morgin, at af lypti þokunni Orkn 245¹⁶

2)
**● ‖ impers.: lyftir af** [e-m] [e-t] (ngt) bliver lettet af (ngn), (ngn) befries (for ngt) ⫽ (sth.) lifts off (sby), (sby) is relived (from sth.)

mér hefir verit þúnglíft mjög í sumar ok nær krankr, en í stað, er mér kómu orð Reykdæla, lypti þat allt af mér GBpD 113²⁸

braut: lyfta brott/brutt/burt

1) [e-t / e-u] [af e-u] løfte (ngt) væk (fra ngt) ⫽ lift (sth.) off (sth.)

lyptir hvn ⸢skꜹtin [var. skautinu Holm perg 1 4° “E”] brott af hofðinv Mar655XXXII 618¹⁵

2) [af e-u] tage af sted ⫽ depart

frá: lyfta frá

[!] [e-u] åbne (ngt) ⫽ open (sth.)

var hann skotinn i andlitid ok vt vm hnackann er hann lypti fra blikinu sakir hita Ann1005 422³⁰

undir: lyfta undir

[!] lette, støtte ⫽ lighten, support

uar honum feinginn sialfs sins kross at bera til skemdar til krossfestingarstadar, ok ek lypti under, sem ek matti MarE 1006⁹

upp: lyfta upp

1) [e-m/e-u] [af e-u / á e-t / í gegn e-m / til e-s] løfte (ngn/ngt) op, hæve (ngt) op, hejse (ngt) ⫽ lift (sby/sth.) up, raise (sth.), hoist (sth.)

**● ‖ præs. part.: er lyftandi upp** [af e-u] som skal være undtaget (fra ngt) ⫽ which should be exempt (from sth.)

Af þeirri reglu er vpp lyptandi sæl. ok blezut gudsmodir mæ᷎r Maria ~ HMSᴵᴵ 62²⁰ Nik Holm perg 16 4° 7v²⁴

**● ‖ præt. part.: lyftr upp** som er løftet op, som er rettet mod ⫽ which is raised, which is directed towards (sth.)

2) [e-n] muntre (ngn) op ⫽ cheer (sby) up

Fracka konungr stendr upp af sætinu, ok fellr allr til iardar fyrir erchibyskupinn ... Herra erchibyskup uilldi giarna lyppta hann upp ok leitta hans harm Thom² 413²⁵

3) [e-u] [frá e-u / til e-s] åbne ⫽ open

C. lyfta sér

[af e-u] løfte sig (fra ngt) ⫽ lift oneself (off sth.)

sá enn sami líkami, er nú má eigi einn faðm lypta sér af iörðu, *svá at hann falli eigi aptr til hennar⸣ MarS 53⁴

D. lyftask

1) [ór e-u] rejse (fra et sted), bevæge sig ⫽ travel (from somewhere), move

2) [til e-s] blive vækket, blive opildnet ⫽ be raised, be incited

3) åbnes ⫽ opens

Enn er hvrdin lyptiz, gekk Þorþr i lokrekkiona ok lagdi i rvmit StuᴵK 401⁹

E. lyftask + præp./adv.

braut: lyftask á brott

lette ⫽ lift off

mýit lyptisk á brott, en skallinn blœddi Ljósv 29⁹

frá: lyftask frá

[!] åbnes ⫽ opens

Asmundur dregur nü üt järnid og lifftist so frä hurdinn SigTurnˣ 225⁵

Form.: lyptir (16); lypti (15); lypt (13); lypta (11); lyptu (5); lyptum (3); lipta (2); lypter (2); lyptisk (2); lyptaz (2); lyppta (2); Lyptir (2); lyptandi (2); lifftist (1); liffter (1); lyptið (1); lyfti (1); lyptí (1); Lyftizst (1); lyptan (1); lyftum (1); lyptz (1); lyptist (1); lypttu (1); Lypter (1); lyfta (1); lyftir (1); lyptiz (1); lypttvm (1); Lyftir (1); lẏpti (1); lyptit (1);

Comp.: upp- (2)

Gloss.: EJ -pt-; ClV -pt-; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr -pt-; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím -pt-; LP -pt-; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr -pt-; Fr4 -pt-; NO -pt-; Walter _; ÁBlM; Bl; WPA _;

Litt.: Kreutzer 1977 164

Genre. (expected): religious works [rel]: 26 (25); romances [rom]: 23 (10); historical works [his]: 15 (16); legendary sagas [fas]: 11 (4); learned works [div]: 9 (3); contemporary sagas [bis]: 7 (7); family sagas [isl]: 4 (11); charters [dip]: 1 (7); legal works [jur]: 0 (9); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (2);

ÞEJ (red.) — February 2025

ÞH (strukt.) — September 2012

External (non-ONP) resources:

...

IN PROGRESS

...

Lexicon Poeticum (2nd ed.)

This uses metadata and images from septentrionalia.net

lúða - lykja

lá - maðr

...

Cookies

ONP: Dictionary of Old Norse Prose

Word