bogna vb. [-að-]
(cf. bugna vb.)
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
1) [af e-u] bøjes, bøje sig, gå/synke i knæ, krummes ⫽ become bent, bend, crouch, buckle (at the knees), become crooked
●●● at eigi bogni þer
~ lat.ne incurvemini
Vulg Isai 10,4 JBapt²A 87934●●● uoro þa enn hínir somu hugirnir ... þott henndr uæri bognadar af elli
TrójS 22929●●● var þat harmr er þat spjót var svá seigt, at hvárki kunni bogna né brotna
KlmA 30732●●● tók Vilhjálmr við dýrinu, ok lét á bak sér, ok ⸢viknaði [var. bognadi GKS 2845 4° 51v4] í hnésbótum
var. GHr 27727 → GHr GKS 2845 4° 51v4●●● hann (ɔ: skjǫldrinn) var so þyckur og þungur at hann brast eigi ne bognadi
Adon 16321●●● steingurnar bognnudu. enn essin uiknudu
Hect 14724●●● (proverb.) ei skal bogna kvad karll. ok skeit standande
Not604² 1447●●● allir limir ... riddara bognudu, suo at hann vard kryppill
MarD635ˣ 119530÷ hialmr hans bognaði eigi ne brast
Flóv¹ 1402÷ skioldr Floventz bognaði eigi ne brast
Flóv¹ 14850÷ Hann hio mikit hog i hialm Floventz; en hann bognaði eigi ne brast
Flóv¹ 16162÷ sva at hann (ɔ: cedrus) bognaði hvergi fyrir striðum stormi ... ne fyrir bliðum blæ
JBapt²A 9128÷ Ecktor leggr þa spiotínu sterkligha oc kom i skiolld Akilles En [er] hann nadi spiotínv þa hafdi bognath spiotid
TrójS 18224÷ kom hauggit i hialminn og vard so mikit at hialmurinn bognadi at hausinum og fell hann þegar j ovit
~
Adon 10223 Adon AM 567 VI β 4° 1va11÷ hiȧlmurinn biladi. ok bognadi at hausnum
Adon 10223÷ festi huor sitt spiott ij annars skilldi suo hart ath steinngurnar bo᷎gnudu
Hect 15521÷ Geirarðr heldr frá sér skildinum, en ekki bognaði hans handleggr, svo var hann sterkr
Mág² 16710÷ bognudu huorke ne brustu þeirra burtstenngur ne sodulltygi
SigÞǫgl 21331÷ stengrnar bognuðu
Blómstr523ˣ 6539
2) [fyrir e-u / við !] give efter, vige ⫽ give way, yield
●●● hiartta faður mins. hevir ... blotnat oc bognat. sem vax firir ellddi
~ lat.effectum est molle
JDamBarl 11616 Menota: 89ra13 ●BarlA 16834●●● hvar er nv sa kraptr oc styrkr hvgar þins er her til hevir fyrir øngu bognað
Alex 7122●●● Kolbeinn gefr sik þá fram ‹með› tárum fyrir fætr hans, þar til þat blezaða brjóst bognar fyrir
GBpD 3310●●● urdu blamenn hręddir. og bognudu fylkingar Tijri kongs
Hect 1334●●● fell þꜳ merki Troili ij gras og bognudu fylkingar hans suo at annarr enndir hractizt heim ath borginne
Hect 17924÷ steypðvz þeir ofan a lið bvanda oc veittv sva hart athlꜹpit at fylking bvanda bognaði fyrir
●ÓH 5692÷ Numet hefi ec nu vesall at vera. oc bogna fire timaleyse
Alex 5629÷ Þat er manzens eðle at ... bogna fire harðrette
~ lat.caput incuruare malis
Alexandreis 13721 (V 388) Alex 8025÷ gerum harða arásina oc hugða ec at buandiɴ scylldi ⸢bogna [var. bugna SvEirsp 41832] við
Sv 17531÷ Silla geck hart framm sua at fylkingar Bochi konungs bognudu fyrir
Rómv226(2010) 14317÷ þeir gengu i midia fylkíng Katelíní. ok bognadi þegar fyrir fylkíngín
Rómv226(2010) 22118÷ Þessir rida þegar at fylking ... svo hart at hon bognade fyrir aull
Adon Holm perg 7 fol 62va45÷ ganga svo fast fram at i fystu bognadi nauckut fylking Loduvicus kongs
~
Adon 2119 Adon Holm perg 7 fol 66va44÷ og so hart ganga þeir hertuginn framm Fabricius og hans menn ath fylkingu kongsins at þeir bognudv fyrir
Adon 1014÷ þeir hlaupa framm med ȯpi og kalli og giora so harda hrid at briȯst fy‹l›kingarinnar bognadi
Adon 10312÷ svá hart gánga þeir fram ... at fylkíng konúngssonar bognar fyrir
HjǪˣ 46614÷ steypðusk þeir ofan á lið bóanda ok veittu svá hart athlaupit, at fylking bónda bognadi fyrir
Hkrᴵᴵˣ 48715÷ Karlamagnús hleypir fram frá liði sínu ... með svá miklu athlaupi, at þegar bognaði fylking Gundruns konungs
KlmBˣ 25437
Form.: bognadi (8); bognaði (7); bogna (5); bognudu (5); bognar (2); bogni (1); bognuðu (1); bognadar (1); bognath (1); bognnudu (1); bo᷎gnudu (1); bognudv (1); bognade (1); bognað (1); bognat (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb _; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP _; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ; deVr; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM (boginn); Bl; WPA _;
Litt.: Annerholm 1956 153-154; Finnur Jónsson 1914 [ANF 30] 71
Genre. (expected): romances [rom]: 24 (4); religious works [rel]: 6 (10); historical works [his]: 3 (6); legendary sagas [fas]: 2 (2); learned works [div]: 1 (1); contemporary sagas [bis]: 1 (3); family sagas [isl]: 0 (4); legal works [jur]: 0 (3); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (1); charters [dip]: 0 (3);
External (non-ONP) resources:
DSL (experimental)
Searches Old Norse etymologies in ODS and Kalkar dictionaries based on data provided by Thomas Troelsgård from DSL’s digital resources in Nov. 2022. Old Norse homographs are not distinguished.
Kalkar: Bugne (bogna) ODS: bugne (bogna)