leggr sb. m. [-jar, dat. -; -ir]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
I.
1) benpibe, knogle
bꝍta ... Æyri þar sem egg oc leggr mꝍtesc. Eyri firi bein huert er úr leysir
Gulᴵ 6728Eptir þat svnðrar hann filiɴ ok tekr a brot legi hans ok oll en agættvztv bein hans, ok setr vp við eikr legi hans ok lætr þar þorna
KonrA 7323Lið kalla menn þat a manne, er leɢir mætaz
SnE 1936Eyrir er þar er á kemr. en annarr þar er eggi eðr leggr mꝍtist
BjarkÁMˣ 31212þar er egg oc leggr mꝍtaz
Frostˣ 17211at sömdu heiti verðr hann varr, at maðr er til kominn, sá er þreifar um brotna leggi handa ok fóta
Magn¹ˣ 2798sueinn nockur tok þess hattar fotar mein ad verk slö j kalfann so ad holldid fvnadi, og stod särid med störum holum, so ad ecki matti adgiordum vidkoma, þuiat sueirninn æpti þegar menn menn hofdu hendur ad meyninu, liek þad so leingi vid ad vm syder tok vr sueynenum annan legginn, þann sem j fætinum stod nær halfann
ÞBpC³ˣ 35223ei matte standazt mio bein edur þunner legger
Þiðrᴵˣ 51hann var ꜳ allann vöxt sem rise fyrer vtann þat ath hans legger og limer voru ei svo hafer. enn digurleiki og afl sem hinn sterkazti risi
Þiðrᴵˣ 813●●● af þeirra leggiumm geyrer hann og byr vid gulli og silfri sumumm knifa hepte, sumumm blꜳstur pípur
Þiðrᴵˣ 11925
2) læg, lægben, ben
bøtte hann henni þæirrar mycclo vanhæilso. sva at fǿtr ok leggir ok aðrir límir rettosc or lyccium
●ÓH619 11626Þvi næst strouc hann hendi sinni umm ꜵugu honum ok leggi. sva umm aðra lími þa er sárer vꜵ́ro
cf.gripu þæir prest u-varanda. ok brutu baða fot-leggi á honum. styfðu af tungunni. ok stungu bæðe ꜵugun ór hꜵfði honum
11718-20 ●ÓH619 1183kysti læggi hans ok fœtr
~ fr.La jambe
LaisMar 6531 Menota: 26va17 Streng 9032tæm þec til hværsu mægir þærs sitia a hæsti þinum er bæðe se fægrst oc fastazt. Uæn fot þinn at þrysta fast istaðum mæð rettum læggium oc lat hæl þinn noccot sva siga læghra en tæʀ ... oc væn þec þo fast at sitia mæð þrystaɴdum læggium
Kgs 5835Þa bað hann þa leɢia vpp kyrtiliɴ oc sa hann þa ⸢leɢiɴ [var. fotlegginn Huldaᴵᴵ 22510]
Mork 3952ferr sva læikr með þeim. at hann lęmr leggi biarnarins oc drepr hann
StjC 45833A fæti heitir lær, kne, kalfi, beín, leɢr, rist iarki, ‹il›, ta
SnE 1929leggír ok fo᷎tr þessa likamꜱ skolu vera bo᷎ndr ok fiolmænne þeír sæm vpp hallde bæde mædr værknade ok allre atuínnu þeíma likama
SvR 25leypʀ fotʀ hans or kneliðnvm en bloð hliop þegar milli leggiarins ok knvtvnnar matti fyrir þvi fotinn eigi til fvllz i lag færa
JBpA(2003) 3124hann hefer ... digra leggi
BandM 3516sꜳ elldr sem i fotarstufinum hafdi stadar numit, hlæypr i legginn ok sidan wt i sinarnar, etandi þann weg smꜳtt ok smꜳtt
Mar240g 5096Sveí verði þínvm legg er bæði er blár ok dígr. ok mvnþv vera pv́ta eín
Huldaᴵᴵ 22511su giorð uar monnum mio᷎k tið. at hafa silki bo᷎nd utan at hosum. ok vo᷎fðu þar með leggina
ÓH61 76612Beina þeir (ɔ: eitrormarnir) sinn skrid medr hreistrko᷎mbunum sem medr klóóm. en medr rifiunum i stad leggianna
Stj¹ 9818gaf ein allda i attfallinu sua hardann slag utan ꜳ lęrit ok legginn nidr fra hne, at þegar slo þrotta i holldit
Thom² 46723losnade allt holldit af fothlegnvm ... efter þat losnvdv ꜳf legnvm jafn vel ædar og sinar þar til at leggren leystezt giorsamlega vndan honvm
LaurReyk 26921har hans allt i loccom. varo sumir siðir til iarðar. sumir i miðian lægg
FskBˣ 415Óláfr leggr niðr legginn á borðit
lammekøllecf.þeir feðgar sátu yfir borðum, ok á diskinum fyrir þeim lá langleggjarstykki
65-7 Hávˣ 611●●● Hann setur vid holan lofann, og tekur so vid hnvtunne, og fylger þar leggurinn med
Hrólfˣ 769sa fotrinn, sem hann hafdi adr sakir þess mikla krankleika afleyst legginum, var nu aptr gefinn
MarD635ˣ 9581egh hefer lꜳgann legg og skammann ‹búk›
Þiðrᴵᴵˣ 3833
● dragask á legg
● kominn á legg
synir hans uoru þa ⸢a legg komnir [var. vaxnir Eb447(2003)ˣ 14814]
EbWolf(2003) 1494Kuelldulfr var þa miog a efra alldri en synir hans voro ⸢roskner [var. a legg komnir WolfAug 9 10 4° 26r32]
~
Eg 517 var. EgM(2001) 412 → Eg WolfAug 9 10 4° 26r32þa tok Haralldr konungr at elld[az] miog [en syner hans voro þa miog] a leɢ komnir marger
EgM(2001) 5134Enn er Borcr var nacqvað a legg kominn, þa kallar hann i hendr Þorhalli til landzins a Gvnnars-stavdvm
StuᴵK 10024Hann var þá ungr ok þó nökkut á legg kominn
Þórð² 1731er Þorsteinn var lítt á legg kominn, tók móðir hans sótt ok andaðisk
Gr 3421Grímr hét sonr þeira, en Þuríðr dóttir; þau váru vel á legg komin
Gr 1083rǫskr maðr ok vel á legg kominn
Gr 20918sagði, sem satt var, at þeir menn fengu margir framkvæmð, at miklu váru síðr á legg komnir en hann
BjHˣ 11322váru margir synir hans vel á legg komnir; þeir váru allir bráðgǫrvir
Hkrᴵˣ 13915lǫgðu vinir hans þat ráð fyrir hann, at hann skyldi senda herlið til Englands ok setja þar hǫfðingja yfir, en fara eigi sjálfr, meðan hann var eigi meirr á legg kominn
Knýtl1741ˣ 356Synir Gísla inir skírgetnu váru lítt á legg komnir, en laungetna sonu átti hann marga ok þá fullkomna at aldri
StuᴵᴵR11127ˣ 1110
● leggr ok liðr
er hann var hanðtekinn, þa skalf a hanvm leggr ok liðr sakir hręð[s]lu
FbrHb 1626skalf a honum leggr ok lidr
~ lat.trementibus ... membris
43530 VP 43410hann er so hræddur, ad skielfur ꜳ̋ honum leggur og lidur
Hrólfˣ 7512
● rísa á legg
Vera má nú þá, at hon segi, Ástríðr, at hann hafi eigi til engis risit á legginn
Glúm 2916Þat ætla ek, at hann hafi á þann legg risit, er hann fær eigi á stigit
Glúm 2917
3) stamme
ein eik mikil stod i hollinne, ok limar tresins med faugrum blomum stodu ut um ręfr hallarinnar, en leggrinn stod nidr i hollina
Vǫls 526inn nezti hlutr trésins var rauðr sem blóð, en þá leggrinn upp fagrgrœnn
Hkrᴵ37ˣ 9313inn neðsti hlutr tréssins var rautt sem blóð, en þá var leggrinn upp frá fagr ok grœnn
Hkrᴵˣ 1629
4) (på søjle) stolpe
5) stang/stav
6) skaft på lysestage
7) (om ankerets stamme) ankerlæg
8) metalrør, dølle (cf. ODS ¹Dølle)
9*) ?stilk
*) (for lǫgr sb. m.)
II. (cogn.)
Form.: legg (18); leggr (10); leggrinn (8); legginn (6); leggi (4); leɢr (4); leggur (2); læggium (2); legger (2); leggír (1); leɢ (1); leggianna (1); leggiarins (1); leggernir (1); legi (1); læggi (1); leggir (1); leɢir (1); leggurinn (1); leggren (1); leggiumm (1); leɢiɴ (1); leggina (1); lægg (1); legginum (1);
Comp.: alftar- (1), arm- (47), átt- (1), axlar- (1), birki- (1), fíls- (1), fót- (41), furu- (1), fǫður- (2), hand- (52), ís- (2), karl- (6), kraka- (1), kven- (5), kyn·kvíslar·ǽtt- (1), kyn- (1), lang- (1), lǽr- (13), mánar- (2), merar- (1), móður- (4), nauta- (1), risa- (1), sperri- (2), sperru- (1), spraka- (10), spýtu- (1), vandar- (1), við- (1), þjó- (3), ǽtt- (14)
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb; HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin item -leggr; Rím; LP; Med; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH; AJ _; deVr; Fr4; NO; Walter _; ÁBlM ¹,²leggur; Bl item cf. corr.; WPA _; ; EDPG *lagja-
Litt.: Falk 1912 79; Falk 1914 84, 117; Janzén 1939 [NB 26] 19
Genre. (expected): family sagas [isl]: 19 (8); historical works [his]: 19 (11); religious works [rel]: 11 (17); legendary sagas [fas]: 9 (3); contemporary sagas [bis]: 5 (5); romances [rom]: 4 (7); legal works [jur]: 3 (6); learned works [div]: 2 (2); unclassified [ ]: 0 (0); þættir [tot]: 0 (1); charters [dip]: 0 (5);
SB (red.) — March 2012
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
leggja - leggr
leggr - leiði
lá - maðr
DSL (experimental)
Searches Old Norse etymologies in ODS and Kalkar dictionaries based on data provided by Thomas Troelsgård from DSL’s digital resources in Nov. 2022. Old Norse homographs are not distinguished.
Kalkar: Læg (leggr) ODS: Læg (leggr)