hlǽja vb. [hlǽr; hló, hlógu; hleginn]
Status: excerpted citation slips citation text supplemented structured definitions in Danish definitions in English
A.
1) [við e-t] le (evt. højt), grine, smile
gerðez sva til at mænn grofo likami manna i þeim sama kirkio garðe oc grofo sva nær þar sæm klefsan var gravinn at þeir grofo upp haus hans heilan oc sætto siðan up a steín æinn hovan i kirkiugarðenum ... En hvæʀr sa maðr er þar kœmr oc þænn haus litr oc ser i þænn stað er munnr hans var oc tunga þa læʀ hann þægar oc sva þo at hann se i ryggu skapi aðr en hann se þætta hafuð. oc lægia nu dauð bæin hans litlu færi mænn en þa er hann var qvicr
Kgs 2638En er menn sia þetta, þa æpir þingheimriɴ allr at slysfor hans ok sceypa at honvm ok hleia ok mela sva: Hóhó! illa er orðit
KonrA 823þa gladdiz faðir hans. ok ló viðr
KrossOrigA 712sa engi maðr hann lægia fyrr enn þa
KrossOrigA 713Þa svarar Har ok hlo við
SnE 1914Þa mælti Har ok hlo við
SnE 3220Þa hlogo allir nema Tyr; hann let havnd sina
SnE 3713let Loki fallaz i kne Skaþa, ok þa hlo hon
SnE 8111alldri hlo hann siðan Helgi var fallinn
Dpl 16523Þat er vani þeira feðga at hlæja, þá er víghugr er á þeim
Glúm 6215alla blíðu lét hon uppi við mik; ok máttú sjá mót á, er hon hlær við hvert orð
NjK 3312En svá sýnisk mér sem þú ⸢hlæir [var. hlær NjR1908 30329], eða hvárt er svá? Svá er víst, segir Gunnarr, ok hefi ek aldri fyrr hlegit, síðan þú vátt Þráin
NjM 33313Hlógu menn nú allmjǫk
NjM 41111menn segia. at einn saman Zoroastes hafi þat go᷎rt at ⸢hlæia [var. hlegit AM 227 fol “B”] aa sinum burdartima
var. Stj¹ 10124: AM 227 fol “B”hann lek alldregi ne hlo
ÓTᴵ 11710Getþv til. konvngr sagði Stvfr ok hló við
Stúf²Hulda 6920[var. ... fyrir skomv kenda ek þer skeggi at þv skilldir eigi gabba gvds nafn. En þv þar j moti hlott hędilíga ... AM 62 fol “D¹”, etc.]
var. ÓTᴵ 37814: AM 62 fol “D¹”er Agulandus leit þá ríðandi, þá fýsti hann hvárki at læja né leika
KlmA 34715þat mundi hon grata af bragdi er nu hlo hon
MírmA(1997) 311Æ̋sa sagdi hundíɴ uallda er la ꜳ golfínu. þa laust kongr hundíɴ. þa hlo marmendill
Hálf 1743uoru þeir nockurir, er hlogu fast
~ lat.ridebant
HelChron 106310 MarE 53933Þa skelldi Stvfur saman hǫndvnvm ok hlo ok svaradi avngvo
Stúf¹ 312þu telr oss ęra vera, er ver gleymum eigi eda hlęgium med galausum monnum
CecC 28713(proverb.; cf. FJOrdspr 200) longum hlær litit vit
Not604² 17327Sialldan hlo hann; vbliðr var hann hvers dagliga við alþyðu
Fbrˣ 1021Þeir hlæia mikid; og var þar blautt under, er þeir koma nidur
Fljˣ 1087hlægia sumir ok gera hinum leyniliga mork til einshuerra þarflausligra hluta
~ lat.aliqui cachinnant
SpecH 261b48 (VII 109) MarD634ˣ 88529hestrinn skriðnaði i vatnsfall, enn í því stökkr vatnit upp í millum læra hennar, ok því næst kvað hón við ok hló sem mest mátti hón ok talaði þá ekki
~ fr.de parfont cuer rit
Tristan 10620 Trist¹ˣ 1684Hilldibrandur mællte huad kanntu seigia af þui. Hwer rædur fyrer Bern? hann svarar. þat er Alibrandur son gamla Hilldibrandz. þa mællte Hilldibrandur og hlær. Hversu gódur dreingur er Alibrandur edur hversu mikill madur er hann fyrir sier
Þiðrᴵᴵˣ 34317eingi madur j Omlunga lanndi er hans maki. og nv erttu gamall og munnttu æigi mega fyrer honum stannda. þa hlo Hilldibranndur og mællte
Þiðrᴵᴵˣ 34722
● hugr [e-rs] hlǽr [við e-m] (ngn) finder glæde (ved ngn)
Eigi villda ek a brott fara med Siggeiri, ok eigi giorir hugr minn hlęgia vid honum
Vǫls 810alldri giordi hugr hennar vid honum hlegia, ok med litilli blidu var þeirra samvista
Vǫls 8920
● hugr hlǽr [með e-jum] (ngn) glædes, (ngn) frydes
● skella upp ok hlǽja
Grimr skelldi vpp ok hlo
Dpl 16923Sturla mælti: latum hann vera kyrran; ecki man hann saka, sva ferr hann á hverivm funde, ok skellde upp ok hló
StuᴵK 43725Dvergr skellir vpp og hlærr
Gibb 741Fór hon nú yfir at honum ok gægðisk, en stundum hljóp hon til bóndadóttur ok skelldi upp ok hló
Gr 2404þat (ɔ: barnit) skelldi upp og hlo
SigÞǫgl 11523
● ‖ impers.: hlǽr hugr [e-m] [e-s] [við !] (ngt) fryder (ngn), (ngn) frydes
hlær mer þéꜱ hvgr segir haɴ of .i. jafngamlan her j varo liþe at ne eiɴɴ fae fang af honom
Jvs291 8227þeir saugðo þetta konungi at uist var nokcur nylunda með Uarbelgium su ær þeim hlo hugr við
HákEirsp 59328Þeir sogdu þetta, at vist voru þar tidende nockr, þau er þeim hlo hugr vid
Hák81 53812hann var svá fagr ok gǫfugligr álitum, þá er hann sat með sínum vinum, at ǫllum hló hugr við
Hkrᴵˣ 178
● ‖ præs. part.: hlǽjandi
konongr svarar lægiande oc mællte til skallz sins
ÓHLeg 582Konvngr svaraþi honom hleiandi oc melti
HreiðMork 12728Konvngr svaraþi hleiandi
Mork 41232hann fagnaði henne leiandi oc bar þegar fram fuglana oc sagði fra veiði sinni oc męlti
ÓH 1942ok þegar er hann sa Barða. þa sprettr hann upp ok fagnar honum læiandi
Heið 717mér þykkir mest vert, at Hrefna mun eigi ganga hlæjandi at sænginni í kveld
Laxd 19213Nv varð af þessu gleði mikil i ho᷎llinni ok spurðo hlæiandi allir. huer e‹ðr› hvilikr þessi maðr væri
ÞorvVÓTᴵ 28325Biskup svarar hlæiandi. Sannliga segir hann er vngvm smasueíni eigi neítanda sva heilagt embætti allra helldz er hann hefir heilsamligri skilning ꜳ sino raði. en frændr hans rosknir
ÞorvVÓTᴵ 29513hann kvaddi oc kysti ⸢*hlæiandi [AM 226 fol “A”, etc.; non emend. hlægiandi] hvern mann er til hans kom
emend. StjC 52534: AM 226 fol “A”Hann var hinn blíðasti maðr ok hinn fríðasti ok jafnan hlæjandi
Klma 30139adrir uoru med hꜳdi ok gabbi miok hlægiandi
~ lat.cachinnabantur
HelChron 106310 MarE 53934minnsta manni svaradi hann hlæiandi og eingi var suo fatækur ath hann fyrerliti
Þiðrᴵˣ 911
2)
● ‖ præt. part.: hleginn leet ad, spottet, hånet, gjort til grin
belzebvb. hleginn af énglom oc hrptr af monnom
Niðrst² 66Bettra er þæim sem æigi uil uæl at ser hyggia at standa i þæirri nafnbot sem lit er gaumr at honum gefin. hældr en læita þæirra nafnbota oc semdar er han se siðan með spotte oc haðe lægin af morghum
Hirð 4133er ok hverivm manní vandara at bva sik í konvngs herbergí en annars staðar at hann verðí eigi hlegínn af hirðmǫnnvm
HreiðHulda 15023hleginn var hann, at hann leysti oss fra diofla hlatri
CecB 28321þa uard hann (ɔ: hinn forni fjándi) ... hlegin er hann hlo ok uegin er hann uilldi uega
~ lat.dum insultat irrisus est
11427 Seb238XII 1149ef þú kemr þar, verðr þú hleginn, en eigi gjöfum feginn
Parc 45iarlinn kunni þesso þvi verr, sem hann sa sig meir hleginn
Luc 43539hún sá son sinn tekinn ok bundinn, barðan ok þorngjorðo skrýddan, hleginn ok hræktan
Hóm624³ 15738Far nu heim Halfdan ... hre᷎dr og hleginn smadur og spottadur. hractur og hudstrokinn
SigÞǫgl 1283en er guð hverfr fra þeim, þa verða þeir ⸢herfengnir ok hlegnir [var. herteknir AM 239 fol “B”; var. rekningar. oc leikner Andr¹Cod645 1261] af diofli
Andr¹ˣ 3377
B. hlǽja + præp./adv.
at: hlǽja at
[e-m/e-u] [við !] le (evt. højt) ad (ngn/ngt), grine ad (ngn/ngt), latterliggøre (ngn)
hlǽia eige at gomlom maɴæ ne vanhéilom. deoma eige of þat es þu véist eige
●HómÍsl³¹(1993) 47r10þeir hꜵfþo hleget at honom
●Theol15²(1993) 78v29þeir hofþo h‹legit at Gvþs þręli›
~ lat.inludere
Dialᴵᴵ 1822 GregDialA 14811þeir ener sǫmo hlǿges menn es non viso hvat þeir gerþo oc hlogo svá at honom sem at baɴdingia
ClemCod645 644lerisveiɴ hans hló at honom
Jak¹Cod645 927hann lo at aðrum. oc aðrir at honum
ÓTOdd 17311Þat hyɢ ec at nv í kvelld myni konungrinn hafa oss morgum fengit karfafotinn oc ⸢hlo at [var. broste við “St 4”]
ÓH 17713þeir tokv havfvð Þorgeirs ok settv vpp a þvfvr ok logv at
FbrHb 1269Hrútr hló at ok gekk í braut
NjR 216Þeir hljópu hjá Ingjaldr ok Óttarr ok hlógu at
ǪrvS 14915Vigfúss hló at ok margir aðrir
Glúm 628Húskarlinn segir: Hló Vigfúss at
Glúm 6214En þess vilnvmz ec, at færi gangi havfut-lavsir fyrir mik a doms degi en fyrir þic, er þv lærr nv at glæpvm þinvm
StuᴵK 957Galmr svarar: lengi hafit er hlegit at þvi, at mer hafi þott bað gott oc ec hafa oppt drvckit micit. Nv man kostr baþs, enn osynt þicci mer nv, hverssv vm mi‹oð›-dryciona ferr. Oc gecc hann eigi vt
StuᴵK 19310Toko þa allir at hlæia at honum þeir er nærr voro
ÓTᴵ 30717kongligt verk fostri mínn segir kongr ok hlo att
HuldaHrokk 318eigi uil ek at einar brodir minn eigi at hlæia at þui j kuelld at hestar ydrir se suanngir
Ljósv162 484Þá hlogu sumir at honum, þeir er vid voru staddir
Martin³ 6093allt folk hlo at þeim, þat er þar var, sem þeir giordi gys nockurn
Hák81 53810At hveriv hlær þv nv, Islendingr? Stvfur svarar: Getid þer til, herra
Stúf¹ 313Marger hlógv at honum
Vilm577 16311en þꜳ Sabianvs heyrde þat þa hlogh hann at þeim
JerReyk 22918stakaði Þorgils mjǫk svá af baki, ok hló at honum við austmaðrinn
Flóamˣ 684
mót: hlǽja á móti
[e-m] (fig.) stråle imod (ngn), lyse imod (ngn)
við: hlǽja við
[e-m] le ad (ngn), smile til (ngn)
Ða er hamingia lær við illv (ɔ: illum) ok fv̇ser þa goða slikra lvta sem þv talder
~ lat.malis ... arriserit
10035 Eluc675(1989) 10013hlo allt folk ⸢við [var. at HákFlat 1411] þeim
HákEirsp 59325þa sa hann Crist sialfan koma til sin ok læia vid ser
Ambr 4915
yfir: hlǽja yfir
[e-n] le ad (ngn)
II. hlǽjandi (cogn.)
Form.: hlo (20); hló (9); hleginn (8); hlær (5); hlæia (5); hlæiandi (4); hlæjandi (2); hleiandi (2); hlæir (2); Hlógu (2); hlogo (2); hlegit (2); hlogu (2); hlegnir (2); læʀ (1); lægia (1); læiandi (1); hlegin (1); hlegit (1); hlægia (1); hlęgium (1); hlærr (1); hlegínn (1); hlǽia (1); lo (1); læia (1); hlott (1); lægin (1); hleget (1); læja (1); hlægiandi (1); lægiande (1); hlæja (1); lærr (1); hleia (1); hlæanda (1); hleíȷ́a (1); hlógv (1); hlogh (1); logv (1); Hló (1); hlegia (1); ló (1); hlógu (1); leiandi (1); lær (1); hlęgia (1);
Gloss.: EJ; ClV; ClVAdd _; ClVErr _; ClVSuppl _; Suppl1 _; Suppl2 _; Finsen _; Fr; FrErr1 _; FrErr2 _; FrErr3 _; LLFrämm _; Hertzb (læja); HertzbLat _; HertzbTill _; Suppl4 _; Fischer _; Anm _; Bin _; Rím; LP; Med _; MedComp _; MedSimp _; WN _; AH _; AJ _; deVr; Fr4 _; NO; Walter _; ÁBlM (hlæja); Bl; WPA _; ; EDPG *hlah(j)an-
Litt.: Bandle 1956 [BA 17] 129; Haugen 2007 [MM 2007] 190, 192; Hægstad 1899 70; Seip 1955 162, 184; Wadstein 1892 [ANF 8] 90; Wolf 2000 [ANF 115] 183-199
Genre. (expected): religious works [rel]: 26 (25); family sagas [isl]: 21 (11); historical works [his]: 17 (16); romances [rom]: 11 (10); legendary sagas [fas]: 7 (4); þættir [tot]: 7 (2); learned works [div]: 6 (3); contemporary sagas [bis]: 4 (7); legal works [jur]: 1 (9); unclassified [ ]: 0 (0); charters [dip]: 0 (7);
JL (red.) — February 2024
ÞH (strukt.) — May 2011
External (non-ONP) resources:
Lexicon Poeticum (2nd ed.)
This uses metadata and images from septentrionalia.net
