eystri, austri, “eyrstr-” adj. compar. [superl. eystastr/austastr]
I.
østre, østligere, som ligger længere mod øst, østligste
Nu fara þæir austan um æystra riki. En siorenn er þar ækci salltr
ÓHLeg 7512oc lag▹v◃u við ið ⸢eystra [var. vestra EgM(2001) 3329] landit
Eg162δ(2005) 1268loglegher ærfíngiar skulu æfenlegha. haua. ꝍystra lutín. j. askæími
NoDipl (1300) 1227hann kom til Rómaborgar ... Hann fór þá aptr ena eystri leið
NjR1908 42013j sezstaufuunni j œystragardinum a Doflo a Furnese
DN II (1347) 23325hann fór aptr ina eystri leið ok dvalðisk víða í borgum
NjM 4623j œystæste gardenom a Medalæimi
DN VIII (1357) 20129norder j garden þa œystru ok þo sydra veghin j golfueno
DN III (1360) 2547Þar var su manna-skipan, at Gizurr sat a inn eystra langbecc miðian
StuIIK 18927i æystæste garhdenom
DN IV (1361) 3283j austæste ok nœrstæ gardenom j Œykrini
DN IV (1362) 33424Skvtvr allar ok líettískíp skvlv róa vt vm eyna. ok vpp hína eystri kvísl
HuldaII 2932hann gerði ser skala vndir Eyia fiỏllum. þar sem nv heitir at Asolfs skala enum austarsta
ÓTI 2776j œystra gardenom
DN IV (1364?) 3398fell ber j Skarde hinu eyrstra
AnnL 2631er þeir komu sudr fyrir Elfarkuislir, þa logdu þeir j ina ⸢austri [var. eystri HákFris 40930] kuislina
Hák81 32914ẏfer jordunne lagafelle er liggur j aẏstrvm landeẏivm
DI VI (1481) 41420enn eẏstri hlutenn j meirum samstodvm
DI VI (1481) 41428eru þau ỏrnefni hin eystri
DI V (*1475›apogrˣ) 79213Skip stod uppi i Fliotz-dals hierade vid hin eystri fioll, þar sem heiter Una-oss
Fljˣ 1228hann dró her alt sunnan af Skotlandi, bæði hit eystra ok hit vestra
Orknˣ 4919Guɴar (!) kongur hefer stadit og warit hlidit hid eystra
ÞiðrIIˣ 31325Sa vitavorðr er austastr er skal varða .viij. ærtogom oc .xiij. morkum sylfrs [var. + uið konung Landsl 3710]
Bl 2028hann gerði ser skala vndir Eyia fiỏllum. þar sem nv heitir at Asolfs skala enum austarsta
ÓTI 2776Sa vitavorðr er austastr er scal varða .viij. ærtogom oc .xiij. morkum sylfrs oc þo utlægr ef vorðr fællr
Bl 2028mærker boll jærder j œystessta gardenom a Sigmunderstadum
DN II (1367) 31111þar sem nu heiter at Asolfs skꜳla enum austasta
LdnStˣ 13717
● hit eystra den østlige vej, gennem den østlige del (af ngt), på den østlige side
vendi hann aptr til lannz ok til rikis sins hit æystra umm Sviðioð
ÓH619 11035Sialand. oc þat er þar liɢr til. þat liɢr et eystra með hafino
ÓH 1594hann for eftir þingit ok ætlaði hit eystra til Eyia fiarðar
Kristni 1343ok sva til Kꝍnv garðz hit eystra eftir Nepr
Kristni 14413Hann var þa kominn ofan or Suia vellde, ok hafdi farit allt jt eystra
Hák81 5828Foru þeir til Biorguinar ok sua hit eystra. Komu þeir vm sumarit j Holmgard
Hák81 6247Annarr vegr liggr et eystra, ok er þar þó at fara fjǫll ok eyðimerkr ok er þat langr vegr ok torsóttr
HálfdEyst 11812þa vendi hann aftr hit syðra oc hit œystra
FskBˣ 31818Helsingjaland byggðu Svíar alt it eystra með hafinu
HkrIˣ 1846
● hit eystra salt
propr. topogr.?
siglír ... j gegnum Eyrar sund ok allt j hít eystra Sallt
Fær 404koma þeir j id eystra sallt og heria þa uijda
SigÞǫgl 1063
II. (propr. topogr.)
Forms: eystra (14); eystri (6); œystra (3); austarsta (2); æystra (2); austastr (2); œystæste (1); aẏstrvm (1); austæste (1); austri (1); eyrstra (1); œystru (1); ꝍystra (1); eẏstri (1); austasta (1); æystæste (1); œystessta (1);
Gloss.: EJ; ClV item austastr; Fr; Hertzb austastr; LP; AH øy-; AJ item austastr; deVr; Fr4; NO item austastr; Bl item austastr
Literature: Seip 1955 260; Valtýr Guðmundsson 1889 232
Genre. (expected): historical works: 15 (7); charters: 11 (3); family sagas: 6 (5); contemporary sagas: 3 (3); legendary sagas: 2 (2); legal works: 2 (4); romances: 1 (4);
Þorbjörg Helgadóttir — September 2016